مزایای استفاده از کاه فیلتر شده در خوراک دام
پوسته‌ها و ساقه‌های اطراف محصولات کشاورزی مانند گندم و جو… را کاه می‌گویند. این پوسته در هنگام خرمن کوبی از دانه جدا می‌شود.
کاه یکی از خوراک‌های اصلی دام و چارپایان می‌باشد. میزان مصرف کاه در دامداری‌ها ثابت نیست و با توجه به نوع دام و مقطع پرورش، میزان مصرف کاه نیز متفاوت است. کاه در کنار خوراک‌هایی مانند یونجه از جمله محصولات ثابت در برنامه غذایی دامداری‌ها می‌باشد. کاه به شکل‌های کوبیده شده و پرس شده در بازار عرضه می‌گردد و به دست مصرف کننده می‌رسد.
کاه انواع مختلفی دارد که عبارتند از:
- کاه گندم
- کاه برنج
- کاه نخود: این کاه غنی از پروتئین می‌باشد.
- کاه جو: این کاه مواد معدنی بیشتری نسبت به کاه گندم دارد.
- کاه عدس: این کاه دارای پروتئین بسیار است و در پروراندن گاو نقش دارد.
- کاه ارزن: این کاه خوش طعم‌تر می‌باشد و دارای انرژی و پروتئین بیشتری است.
- و…
مزایای تغذیه‌ای و خواص کاه
کاه محصولی الیافی است و پروتئین و انرژی کمی نسبت به سایر خوراک‌ها دارد، خوش خوراک بوده و هضم کمی دارد. کاه نخود و لوبیا از نظر تغذیه‌ای حاوی پروتئین کلسیم و منیزیم بیشتری نسبت به کاه غلات می‌باشد. در مقابل به دلیل داشتن رطوبت بیشتر و سرعت خشک شدن پایین‌تر، زودتر کپک می‌زند.
تغذیه تنها با کاه و یا کاه گندم رایج نیست. اما استفاده از آن در برنامه غذایی دام، باعث عملکرد بهتر و بازدهی بیشتر دام می‌شود.
از نظر ارزش غذایی کاه جو بهتر از کاه گندم است و کاه گندم بهتر از کاه برنج است. برای دام‌های سنگین و بزرگ، بهتر است که کاه به صورت رشته‌های بلند باشد. اما باید به این نکته توجه داشت که مصرف کاه باید کم و به مقدار لازم باشد. هرچه کاه در رژیم غذایی دام بیشتر باشد، جلوی هضم و مصرف بیشتر غذا را می‌گیرد.
در ابتدای دوره شیردهی دام، چون دام وزن زیادی را از دست داده، باید از علوفه‌های مرغوب استفاده کرد تا وزن از دست رفته جبران شود. مصرف کاه ممکن است که باعث نفح دام شود. برای جلوگیری از نفخ دام، بهتر است کاه غنی شده را همراه با علوفه‌های دیگر مصرف کنند.
ارزش غذایی کاه به چه مواردی بستگی دارد؟
- فصل برداشت: ارزش غذایی کاه غلات بهاره نسبت به کاه غلات پاییزه بیشتر است.
- سن گیاه
- شرایط جوی: محصولی که در فصل بارندگی برداشت می‌شود، ارزش غذایی کمتری دارد.
غنی سازی کاه چیست؟
غنی‌سازی کاه روشی است برای افزایش میزان پروتئین و ارزش غذایی آن. به دلیل استفاده زیاد از کاه در غذای دام، غنی سازی آن داراری اهمیت است. برای افزایش سطح پروتئین موجود در کاه، آن را با آمونیاک و اوره عمل می‌آورند و گفته می‌شود که سطح پروتئین موجود در کاه را تا 7 درصد بالا می‌برد.
- در غنی سازی ابتدا آب و مقدار مشخصی اوره را با هم ترکیب می‌کنند. اگر ملاس باشد، مقداری ملاس هم با آن ترکیب می‌کنند. وقتی اوره و ملاس به خوبی در آب حل شدند، ترکیب حاصل را بر روی کاه می‌ریزند و هم می‌زنند.
- ابتدا کاه گندم یا جو با آسیاب چکشی خرد شده و سپس با هیدروکسید سدیم یا آمونیاک عمل آوری می‌گردد تا قابلیت استفاده از آن افزایش یابد. محصول مورد نظر یک منبع خوب الیاف قابل هضم است. ولی از نظر پروتئین و سایر مواد معدنی فقیر است و برای حجیم نمودن علوفه یا کامل نمودن منابع نشاسته ای مناسب می‌باشد.
کاه قابل مصرف در کنسانتره گاو های شیری است. از آنجایی که میزان عبور مواد در شکمبه می‌تواند خیلی سریع باشد و این عمل، قابلیت هضم را کم می‌کند، به همین دلیل می‌توان با اضافه کردن کاه به کنسانتره، میزان سرعت حرکت محتویات در شکمبه را کاهش داد که این عمل، خود باعث افزایش میزان شیر تولید شده توسط گاو می‌شود.
تغذیه گوسفند و بز با بهترین کنسانتره زمانی نتیجه می‌دهد که تغذیه با کاه گندم به عنوان علوفه ارزان قیمت نیز به همراه جیره خوراک دام مورد استفاده قرار گیرد.
تغذیه با کاه و گندم باعث ایجاد تله الیافی در شکمبه می‌شود و برای سیستم گوارشی دام فرصت کافی به وجود می‌آورد تا با طولانی شدن زمان‌های نشخوار و قبل از آنکه مواد ارزشمند غذایی موجود در کنسانتره دفع و به کود تبدیل شوند، حداکثر مواد غذایی موجود در آن‌ها را جذب و به مصرف برسند.
جمع‌آوری کاه از زمین‌های کشاورزی
کاه موجود در مزارع و زمین‌های کشاورزی توسط دستگاه کاه کوب جمع آوری می‌شود. از دستگاه کاه کوب برای جمع آوری باقی مانده محصول و علوفه‌ها استفاده می‌شود. نحوه کار به این صورت است که این علوفه‌های باقی مانده از ماشینهای برداشت با استفاده از پیک آپ و غلتک مخصوص نصب شده در جلوی دستگاه مورد استفاده قرار می‌گیرد. پس از جمع آوری، علوفه‌ها وارد محفظه کوبنده می‌شوند و در نهایت کاه خرد شده پس از دانه بندی و عبور کردن از سرند به وسیله فن وارد محفظه فیلتراسیون می‌شود.
کاه فیلتر شده چه مزایایی دارد؟
عمده‌ترین مصرف کاه برای خوراک دام در صنعت دامپروری می‌باشد برای تهیه کاه از دستگاه‌های کوبنده ثابت و متحرک با طرح‌های مختلفی برای کوبیدن ساقه‌های غلات، حبوبات و سایر ساقه‌های علوفه‌های خوراک دام استفاده می‌شود. در حین عمل کوبیدن ساقه‌ها، گرد و غبار زیادی ایجاد می‌شود که به همراه کاه تولید شده بسته‌بندی یا انبار می‌گردد.
این گرد و غبار و ذرات ریز موجود در کاه به طور مستقیم باعث ایجاد بیماری‌های تنفسی برای دام و کارکنان دامپروری‌ها می‌گردد، همچنین انباشت این گرد و غبار و ذرات ریز در سیستم گوارشی دام باعث ایجاد بیماری‌های گوارشی و پایین آمدن راندمان تولید و افزایش هزینه‌ها می‌گردد.
گرد و غبار کاه کوبیده شده چگونه فیلتر می‌شود؟
همانطور که گفته شد وجود گرد و غبار در کاه کوبیده شده، یکی از چالش‌های دامپروران برای خوراک دام است. گرد و غبار در کاه باعث بروز مشکلات تنفسی و گوارشی در دام و در نتیجه هزینه‌های اضافی در پرورش دام می‌گردد.
فیلتر گرد و غبار توسط مجموعه تولیدی ادوات کشاورزی صادقی با هدف جداسازی گرد و غبار و ذرات ریز از کاه کوبیده شده طراحی و ساخته شد. هدف از طراحی و ساخت فیلتر گرد و غبار با مکانیزم گریز از مرکز، جداسازی گرد و غبار از کاه کوبیده شده توسط دستگاه‌های کاه کوبی می باشد که با اشغال فضای کمتر، سرعت عملکرد بیشتر و هزینه تمام شده پایین‌تری قابل اجرا باشد. طراحی این دستگاه به گونه ای بوده که می‌توان هم به صورت مستقل از این مکانیزم با نیروی الکتروموتور و یا موتورهای با سوخت فسیلی از آن استفاده کرد و همچنین امکان نصب آن بر روی انواع دستگاه‌های کاه کوبی ثابت و متحرک وجود داشته باشد.
با اضافه کردن فیلتر گرد و غبار کاه بر روی دستگاه های کاه کوبی و یا خرمن کوبی می‌توان کاه کوبیده شده توسط این دستگاه‌ها را به طور کامل تمیز و عاری از هرگونه گرد و غبار بسته‌بندی و به مصرف دام رساند.
شرح مکانیزم و تکنیک اختراع فیلتر گرد و غبار کاه
فیلتر گرد و غبار کاه با مکانیزم گریز از مرکز دارای اجزای چرخشی می‌باشد و نیاز به نیروی محرک دارد که به دو شکل مستقل و الحاقی تامین می‌شود:
- در حالت مستقل از نیروی الکترو موتور و یا موتورهای با سوخت فسیلی استفاده می‌شود.
- در حالت الحاقی از نیروی دستگاه‌های کاه کوب و یا خرمن کوبی استفاده می‌شود.
کاه کوبیده شده به همراه گرد و غبار توسط فن مکنده از مسیر دریچه مکش به داخل کانال هدایت شده، در انتهای مسیر کانال کاه و گرد و غبار به توری استیل در حال چرخش برخورد کرده با توجه به دانه بندی توری استیل (مش)، کاه در پشت توری متوقف شده، گرد و غبار و ذرات ریز به همراه باد از منافذ توری عبور کرده به سمت دریچه خروج گرد و غبار هدایت می‌شود.
کاه متوقف شده در زیر توری با حرکت دورانی توری و در اثر قانون گریز از مرکز از توری جدا شده و با حرکت دوار به سمت دیواره های محفظه رها می‌شود این حرکت دوار ایجاد حرکتی گردابی در کاه جمع‌آوری شده در داخل محفظه می‌کند جهت هدایت این حرکت گردابی به سمت پایین محفظه و جلوگیری از چرخش کاه، تیغه‌های هدایت کننده در دورتا دور مخزن به صورت مورب با فاصله‌های برابر و دو صفحه هدایت کننده با شکل و فرم خاص در فضای میانی محفظه تعبیه شده که کاه در حال چرخش با برخورد به این تیغه‌ها و صفحات به سمت پایین محفظه و از آنجا به کانال U شکل هدایت می‌شود اسکرو با حرکت چرخشی کاه جمع شده در کانال U شکل را به سمت دریچه خروجی جهت بارگیری در کیسه هدایت می‌کند. اپراتور در محل دریچه‌ها وظیفه تعویض کیسه‌های پر شده با کیسه‌های جدید را دارد.
مزایای فیلتر گرد و غبار صادقی
1- حذف گرد و غبار از کاه به طور کامل و بدون هیچ گونه هدر رفت در کاه کوبیده شده
2- در مقایسه با فیلترهای سایکلونی، فیلتر گرد و غبار کاه با مکانیزم گریز از مرکز فضای کمتری را اشغال می‌کند و همچنین سرعت عملکرد و بازده بیشتر و هزینه ساخت کمتری دارد.
3- در دستگاه‌های کاه کوب سیار و متحرک موجود امکان ذخیره کاه در مخزن و تریلی وجود دارد اما در هیچ کدام از آن‌ها امکان ذخیره کاه فیلتر شده که عاری از گرد و غبار باشد وجود ندارد که در صورت نصب این مکانیزم بر روی کاه کوب‌های سیار و متحرک موجود، این خود مزیت بزرگی به شمار می‌آید.
4- با حذف کامل گرد و غبار از کاه توسط این مکانیزم از بیماری‌های تنفسی که کارکنان دامداری‌ها و دامپروری‌ها به واسطه گرد و غبار موجود در کاه مبتلا می‌شوند جلوگیری می‌شود.
5- با حذف کامل گرد و غبار از کاه که به مصرف خوراک دام می‌رسد از بیماری‌های تنفسی دام و همچنین از بیماری‌های گوارشی که به واسطه این گرد و غبار در دام‌های پرورشی ایجاد می‌شود جلوگیری شده باعث افزایش راندمان تولید و افزایش بهره‌وری می‌گردد.
6- با اضافه کردن این مکانیزم بر روی دستگاه‌های کاه کوبی سیار این امکان به وجود می آید که کاه کوبیده شده بلافاصله پس از برداشت و کوبیده شدن و فیلتر شدن در کیسه‌های کاه بسته بندی شده و آماده جابجایی و فروش می‌باشد که با این روش یک مرحله از مراحل انبار کردن کاه و دوباره بسته بندی آن توسط کارگر حذف شده که این خود باعث افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های تولید می‌گردد.
7- با بکارگیری این روش تردد ماشینهای کشاورزی در زمین‌های کشاورزی کمتر شده و از فشردگی و فرسودگی خاک جلوگیری و همچنین سوخت کمتری مصرف می‌شود.
برای دیدن دستگاه‌های مختلف کاه کوب و خرمن کوب که فیلتر ویژه گرد و غبار روی آن‌ها نصب شده است می‌توانید به صفحات اختصاصی این محصولات (کاه کوب سیار، خرمن‌کوب) مراجعه کنید.
